Οι μυστικές συμφωνίες εμπορίου ή πως να ελέγχεις τον πλανήτη
Γυναίκα στην Ουγκάντα - Φωτογραφία: Φ.Μεγαλούδη
Της Φραγκίσκας Μεγαλούδη
Στις 22 Απριλίου, η οικονομική επιτροπή της Γερουσίας των ΗΠΑ πέρασε νομοθεσία η οποία όχι μόνο εντατικοποιεί τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου γνωστή ως Trans Pasific Partnership (ΤΡΡ) ή Δια-Ειρηνική Εμπορική Συμφωνία αλλά αφαιρεί από τη Γερουσία κάθε δικαίωμα να ασκηθεί βέτο σε κάποιο από τα άρθρα αυτά. Με άλλα λόγια την αποκλειστική ευθύνη για τη συμφωνία θα έχει ένα πάνελ από νομικούς αντιπροσώπους των άμεσα εμπλεκόμενων πολυεθνικών.
Τι είναι η Δια-Ειρηνική Συμφωνία, για την οποία οι περισσότεροι θα έχετε ακούσει ελάχιστα; Πρόκειται για μια μυστική διαπραγμάτευση των ΗΠΑ με το Μεξικό, τη Σιγκαπούρη, τον Καναδά, την Ιαπωνία, την Αυστραλία, το Μπρουνέι, τη Χιλή, τη Μαλαισία, το Νέα Ζηλανδία, το Περού, και το Βιετνάμ, που θα επηρεάζει το 40% της παγκόσμιας αγοράς. Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το 2009 και γίνονται σε απόλυτη μυστικότητα ενώ ελάχιστα έχουν διαρρεύσει κατά καιρούς στον τύπο από ακτιβιστές. Η ΤΡΡ που ξεκίνησε ως αντίβαρο στην ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή της Κίνας στην παγκόσμια αγορά, έχει ως σκοπό να προωθήσει προϊόντα και υπηρεσίες εταιρειών που έχουν έδρα τις ΗΠΑ στις αγορές της ΝΑ Ασίας.. Κανείς δεν ξέρει τι περιλαμβάνουν αυτές οι συμφωνίες καθώς οι κυβερνήσεις των χωρών που τις έχουν υπογράψει δεν επιτρέπεται να εξηγήσουν στο λαό ή ακόμα και στα ίδια τα μέλη των κυβερνήσεων τους τι ψηφίζουν και τι συνέπειες θα έχει αυτό για το μέλλον.
Από όσα έχουν διαρρεύσει μέχρι σήμερα καθίσταται σαφές ότι οι συμφωνίες αυτές δεν αφορούν αποκλειστικά το εμπόριο. Στην ουσία η ΤΡΡ δίνει την εξουσία στις εταιρείες έναντι των κρατών. Αν μια κυβέρνηση πάρει μέτρα τα οποία θίγουν τα συμφέροντα μιας πολυεθνικής που δραστηροποιείται στη χώρα-όπως πχ να αυξήσει το κατώτατο μισθό των εργατών- τότε η εταιρεία έχει δικαίωμα να σύρει το κράτος στα διεθνή δικαστήρια και να πετύχει την αναίρεση της απόφασης ή ακόμα και να ζητήσει αποζημιώσεις. Το ίδιο θα ισχύει αν μια εταιρεία προκαλέσει κάποια περιβαλλοντική καταστροφή, οι κυβερνήσεις δεν θα έχουν το δικαίωμα να παύσουν την λειτουργία της πολυεθνικής ή να επιβάλλουν νόμους που θα προστατεύουν την υγεία των πολιτών τους. Στην ουσία αυτό που οι ΗΠΑ προσπαθούν να πετύχουν είναι να επιβάλλουν στον πλανήτη τις δικές τους πολιτικές περί παραγωγής, εξαγωγής και εισαγωγής προϊόντων που θα έχουν ισχύ έναντι των εθνικών νόμων της κάθε χώρας. Μεγάλες πολυεθνικές λοιπόν θα μπορούν να σύρουν στα δικαστήρια οποιαδήποτε άλλη χώρα του πλανήτη στην οποία θα δραστηριοποιούνται και η οποία ψηφίζει εθνικούς νόμους αντίθετους με τα συμφέροντα τους
Αν και αυτή η προοπτική φαντάζει η πιο τρομακτική όλων, δεν σταματούν εκεί τα «ωφέλη» της συμφωνίας. Επιβάλλουν έλεγχο και λογοκρισία στο διαδίκτυο μέσω ενός διεθνούς νομικού πλαισίου για την «προστασία των πνευματικών διακιωμάτων» και καταδικάζουν εκατομμύρια ασθενείς στις αναπτυσσόμενες χώρες σε θάνατο με την «αποκλειστικότητα των δεδομένων» στην παρασκευή φαρμάκων, που στην ουσία σημαίνει ότι οι φτωχές χώρες δεν θα μπορούν πλέον να παράγουν φθηνά γενόσημα φάρμακα για να καταπολεμήσουν ασθένειες όπως το AIDS και τη φυματίωση.
Και αν αναρωτιέστε τι μας νιάζουν όλα αυτά στην Ευρώπη και κυρίως στην Ελλάδα, ας μάθουμε ότι προβλέπεται η ένταξη συνολικά 28 χωρών στις συμφωνίες αυτές, ανάμεσα τους και τα Ευρωπαϊκά κράτη. Έτσι οι πολυεθνικές εξασφαλίζουν τα συμφέροντα τους εις βάρος της υγείας, και των δικαιωμάτων όλων μας. Και για να το πούμε ακόμα πιο απλά. Αν αύριο η θυγατρική της Καναδικής ElDorado, Ελληνικός Χρυσός, προκαλέσει μια ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική καταστροφή στη Χαλκιδική, το ελληνικό δημόσιο δεν μπορεί να μηνύσει την εταιρία ή να ζητήσει αποζημιώσεις. Αντιθέτως η εταιρία, μπορεί να μηνύσει την Ελλάδα αν κρίνει ότι το ελληνικό κράτος έθιξε τα συμφέροντα της. Παρομοίως, αν η ελληνική κυβέρνηση αποφασίσει αύξηση του κατωτάτου μισθού, δεν μπορεί να υποχρεώσει καμία πολυεθνική που δραστηριοποιείται στη χώρα μέσω θυγατρικών να δώσει την αύξηση αυτή. Μπορεί όμως να βρεθεί το ελληνικό δημόσιο κατηγορούμενο αν η εταιρεία κρίνει ότι η αύξηση αυτή επηρεάζει την παραγωγή της.
Καθώς είμαστε χαμένοι μέσα σε μικρές καθημερινές και ελεγχόμενες ειδήσεις καθώς ακούμε για διαπραγματεύσεις και δάνεια, ας μην ξεχνάμε ότι το ουσιαστικό παιχνίδι παίζεται (και κερδίζεται) πίσω από κλειστές πόρτες στα πολυτελή γραφεία των κέντρων εξουσίας. Και όμως κανείς ποτέ δεν θα μας πει γι αυτό.
Στις 22 Απριλίου, η οικονομική επιτροπή της Γερουσίας των ΗΠΑ πέρασε νομοθεσία η οποία όχι μόνο εντατικοποιεί τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου γνωστή ως Trans Pasific Partnership (ΤΡΡ) ή Δια-Ειρηνική Εμπορική Συμφωνία αλλά αφαιρεί από τη Γερουσία κάθε δικαίωμα να ασκηθεί βέτο σε κάποιο από τα άρθρα αυτά. Με άλλα λόγια την αποκλειστική ευθύνη για τη συμφωνία θα έχει ένα πάνελ από νομικούς αντιπροσώπους των άμεσα εμπλεκόμενων πολυεθνικών.
Τι είναι η Δια-Ειρηνική Συμφωνία, για την οποία οι περισσότεροι θα έχετε ακούσει ελάχιστα; Πρόκειται για μια μυστική διαπραγμάτευση των ΗΠΑ με το Μεξικό, τη Σιγκαπούρη, τον Καναδά, την Ιαπωνία, την Αυστραλία, το Μπρουνέι, τη Χιλή, τη Μαλαισία, το Νέα Ζηλανδία, το Περού, και το Βιετνάμ, που θα επηρεάζει το 40% της παγκόσμιας αγοράς. Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το 2009 και γίνονται σε απόλυτη μυστικότητα ενώ ελάχιστα έχουν διαρρεύσει κατά καιρούς στον τύπο από ακτιβιστές. Η ΤΡΡ που ξεκίνησε ως αντίβαρο στην ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή της Κίνας στην παγκόσμια αγορά, έχει ως σκοπό να προωθήσει προϊόντα και υπηρεσίες εταιρειών που έχουν έδρα τις ΗΠΑ στις αγορές της ΝΑ Ασίας.. Κανείς δεν ξέρει τι περιλαμβάνουν αυτές οι συμφωνίες καθώς οι κυβερνήσεις των χωρών που τις έχουν υπογράψει δεν επιτρέπεται να εξηγήσουν στο λαό ή ακόμα και στα ίδια τα μέλη των κυβερνήσεων τους τι ψηφίζουν και τι συνέπειες θα έχει αυτό για το μέλλον.
Από όσα έχουν διαρρεύσει μέχρι σήμερα καθίσταται σαφές ότι οι συμφωνίες αυτές δεν αφορούν αποκλειστικά το εμπόριο. Στην ουσία η ΤΡΡ δίνει την εξουσία στις εταιρείες έναντι των κρατών. Αν μια κυβέρνηση πάρει μέτρα τα οποία θίγουν τα συμφέροντα μιας πολυεθνικής που δραστηροποιείται στη χώρα-όπως πχ να αυξήσει το κατώτατο μισθό των εργατών- τότε η εταιρεία έχει δικαίωμα να σύρει το κράτος στα διεθνή δικαστήρια και να πετύχει την αναίρεση της απόφασης ή ακόμα και να ζητήσει αποζημιώσεις. Το ίδιο θα ισχύει αν μια εταιρεία προκαλέσει κάποια περιβαλλοντική καταστροφή, οι κυβερνήσεις δεν θα έχουν το δικαίωμα να παύσουν την λειτουργία της πολυεθνικής ή να επιβάλλουν νόμους που θα προστατεύουν την υγεία των πολιτών τους. Στην ουσία αυτό που οι ΗΠΑ προσπαθούν να πετύχουν είναι να επιβάλλουν στον πλανήτη τις δικές τους πολιτικές περί παραγωγής, εξαγωγής και εισαγωγής προϊόντων που θα έχουν ισχύ έναντι των εθνικών νόμων της κάθε χώρας. Μεγάλες πολυεθνικές λοιπόν θα μπορούν να σύρουν στα δικαστήρια οποιαδήποτε άλλη χώρα του πλανήτη στην οποία θα δραστηριοποιούνται και η οποία ψηφίζει εθνικούς νόμους αντίθετους με τα συμφέροντα τους
Αν και αυτή η προοπτική φαντάζει η πιο τρομακτική όλων, δεν σταματούν εκεί τα «ωφέλη» της συμφωνίας. Επιβάλλουν έλεγχο και λογοκρισία στο διαδίκτυο μέσω ενός διεθνούς νομικού πλαισίου για την «προστασία των πνευματικών διακιωμάτων» και καταδικάζουν εκατομμύρια ασθενείς στις αναπτυσσόμενες χώρες σε θάνατο με την «αποκλειστικότητα των δεδομένων» στην παρασκευή φαρμάκων, που στην ουσία σημαίνει ότι οι φτωχές χώρες δεν θα μπορούν πλέον να παράγουν φθηνά γενόσημα φάρμακα για να καταπολεμήσουν ασθένειες όπως το AIDS και τη φυματίωση.
Και αν αναρωτιέστε τι μας νιάζουν όλα αυτά στην Ευρώπη και κυρίως στην Ελλάδα, ας μάθουμε ότι προβλέπεται η ένταξη συνολικά 28 χωρών στις συμφωνίες αυτές, ανάμεσα τους και τα Ευρωπαϊκά κράτη. Έτσι οι πολυεθνικές εξασφαλίζουν τα συμφέροντα τους εις βάρος της υγείας, και των δικαιωμάτων όλων μας. Και για να το πούμε ακόμα πιο απλά. Αν αύριο η θυγατρική της Καναδικής ElDorado, Ελληνικός Χρυσός, προκαλέσει μια ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική καταστροφή στη Χαλκιδική, το ελληνικό δημόσιο δεν μπορεί να μηνύσει την εταιρία ή να ζητήσει αποζημιώσεις. Αντιθέτως η εταιρία, μπορεί να μηνύσει την Ελλάδα αν κρίνει ότι το ελληνικό κράτος έθιξε τα συμφέροντα της. Παρομοίως, αν η ελληνική κυβέρνηση αποφασίσει αύξηση του κατωτάτου μισθού, δεν μπορεί να υποχρεώσει καμία πολυεθνική που δραστηριοποιείται στη χώρα μέσω θυγατρικών να δώσει την αύξηση αυτή. Μπορεί όμως να βρεθεί το ελληνικό δημόσιο κατηγορούμενο αν η εταιρεία κρίνει ότι η αύξηση αυτή επηρεάζει την παραγωγή της.
Καθώς είμαστε χαμένοι μέσα σε μικρές καθημερινές και ελεγχόμενες ειδήσεις καθώς ακούμε για διαπραγματεύσεις και δάνεια, ας μην ξεχνάμε ότι το ουσιαστικό παιχνίδι παίζεται (και κερδίζεται) πίσω από κλειστές πόρτες στα πολυτελή γραφεία των κέντρων εξουσίας. Και όμως κανείς ποτέ δεν θα μας πει γι αυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου