Τετάρτη 20 Μαΐου 2015

ΤΑ ΦΥΤΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Ο χρήστης The Mythologists πρόσθεσε 2 νέες φωτογραφίες.
ΤΑ ΦΥΤΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ
Πίτυς η άτυχη αγαπημένη του θεού Πάνα
Ράνια Τζεν
Η Πεύκη η Πίτυς ή κοινώς κουκουναριά, το αγαπημένο δέντρο των Μεσογειακών περιοχών ήταν γνωστή στην ελληνική μυθολογία σαν τη Νύμφη που ερωτεύθηκε τον τραγοπόδαρο Πάνα.
Όπως είδαμε την περασμένη Παρασκευή, ο Πάνας παρόλη την ασχήμια του είχε πολλά προτερήματα και οι νύμφες τον αγαπούσαν. Παιχνιδιάρης, ερωτευόταν εύκολα, όμως ήταν άτυχος, γιατί οι περισσότερες δεν ήθελαν να υποκύψουν στα ερωτικά του καλέσματα.
Μόνο η Πίτυς τον ερωτεύθηκε, μαγεύτηκε από τη μουσική που έπαιζε με τη σύριγγά του ανάμεσα στα δάση και τον ακολουθούσε παντού. Για κακή της τύχη, ήταν μαζί της ερωτευμένος ο Βορέας, θεός του Βόρειου ανέμου. Η νύμφη προτίμησε τον Πάνα και ο Βορέας από τη ζήλεια του την έριξε κάτω από ένα βράχο σ’ ένα γκρεμό και σκοτώθηκε.
Ο Πάνας ή κατ’ άλλους η Γαία μεταμόρφωσε το σώμα της σε πεύκο, ένα δένδρο που φυτρώνει στα μέρη που αγαπούσε ο Πάνας, σε λαγκάδια, βουνά και βράχους.
Έκτοτε ο Πάνας στόλιζε το μέτωπό του με στεφάνια από τα κλαδιά της. Όταν όμως περνάει ο βοριάς ανάμεσα από τα κλαδιά της ακούγεται ο θρήνος της.
Υπάρχει φυσικά και άλλη εκδοχή ότι η Πίτυς δεν είχε ερωτευθεί τον Πάνα, αλλά προσπαθώντας να τον αποφύγει σκοτώθηκε και η Γαία την μεταμόρφωσε σε πεύκο.
Η Πίτυς ανήκε στις Ορειάδες που ήταν νύμφες των ορεινών κωνοφόρων δένδρων και καταγόταν από την περιοχή της Αρκαδίας όπου λατρευόταν ο Πάνας . Αλλά ο Πάνας λατρευόταν ως ποιμενικός θεός και στη νήσο Χίο, η οποία έφερε την επωνυμία Πιτυούσα , καθώς ήταν γεμάτη πεύκα. (Στράβων, Πλίνιος)
Κοντά στον Ισθμό της Κορίνθου υπήρχαν επίσης χαρακτηριστικές κουκουναριές. 'Οπως μας παραδίδει ο Παυσανίας, εκεί κοντά ζούσε ο ληστής Σίνης ο Πιτυοκάμπτης, ο οποίος αιχμαλώτιζε τους περαστικούς και έδενε τα πόδια τους σε δύο αντικριστά κλαδιά κουκουναριάς, αφού τα λύγιζε. Όταν οι αιχμάλωτοι χαλάρωναν και αδυνατούσαν να κρατήσουν τα κλαδιά , παρασύρονταν από το δένδρο, τινάζονταν μακριά και διαμελίζονταν. Αυτόν νίκησε και σκότωσε ο Θησέας.
Η πίτυς λοιπόν, η γνωστή κουκουναριά (P. pinea - Πεύκη η πίτυς) είναι δένδρο ιθαγενές της Νότιας Ευρώπης στην περιοχή της Μεσογείου και ανήκει στην οικογένεια των Πευκοειδών (Pinaceae). Λέγεται ότι η αρχική της καταγωγή είναι η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Βόρεια Αφρική. Έχει εγκλιματιστεί σε όλη την περιοχή της Μεσογείου εδώ και πολλά χρόνια, ώστε θεωρείται πλέον ιθαγενές στα μέρη που φυτρώνει.
Είναι δένδρο αειθαλές, ψηλό, με πυκνές βελόνες και σχηματίζει ομπρέλα. Συνήθως έχει ύψος 12-20 μ., αλλά μπορεί να υπερβεί τα 25 μ. Όλα τα βλαστικά μέρη του δέντρου παράγουν ρητίνη και αιθέρια έλαια.
Στη βάση κάθε μονοετούς βλαστού αναπτύσσονται αρσενικοί και θηλυκοί κώνοι, αυτά είναι τα άνθη του δένδρου που ονομάζονται κουκουνάρια.
Καλλιεργείται για τους εδώδιμους σπόρους του από τους προϊστορικούς χρόνους, τους οποίους εμπορεύονταν οι άνθρωποι από τα αρχαία χρόνια.. Τα κουκουνάρια του είναι μεγάλα με μεγάλους σπόρους που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική.
Στην Ελλάδα συναντάμε οκτώ είδη αυτοφυούς πεύκου. Μεταξύ αυτών:
- Το κοινό πεύκο ( Χαλέπιος πεύκη - P. halepensis), που σχηματίζει δάση και απαντάται στη Στερεά Ελλάδα, την Εύβοια, τα νησιά του Αιγαίου, και τα νησιά του Ιονίου. Από αυτό συλλέγεται το ρετσίνι , που προστίθεται στο κρασί για τη δημιουργία της ρετσίνας. Ο Διοσκουρίδης αναφέρει τη χρησιμότητα της ρητίνης για να γίνεται το κρασί πιο εύπεπτο. Το ξύλο αυτού του είδους είναι μέτριας ποιότητας.
- Το μαυρόπευκο (Μαύρη πεύκη - P. nigra), βρίσκεται σε δάση στην οροσειρά της Πίνδου, στα βουνά της Μακεδονία. Το ξύλο του είναι καλής ποιότητας και χρησιμοποιείται στις οικοδομές, τη ναυπηγική και για τη στήριξη καλωδίων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος.
- Το δασόπευκο (Πεύκη η αγρία - P. sylvestris), που το ξύλο του χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για τη παρασκευή ξυλοπολτού για χαρτί, για οικοδομικές κατασκευές και στη ναυπηγική.
- Και το ρόμπολο ή λευκόδερμο (Λευκόδερμη πεύκη - P. leucodermis), με σταχτί φλοιό. Εξαιτίας του αρωματικού του ξύλου είναι ιδανικό για την κατασκευή βαρελιών.
Ενδιαφέρον για το περιβάλλον είναι το γεγονός ότι τα πεύκα αποτελούν πρόδρομα είδη στα δασικά οικοσυστήματα και σχηματίζουν φυτοκοινωνίες που διαμορφώνουν το περιβάλλον για τα επερχόμενα είδη.
Βιβλιογραφία
- Hellmut Baumann, Le bouquet d’Athéna
- Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, Μύθοι και θρύλοι από την
Ελληνική μυθολογία
- Βικιπαιδεία
Εικόνες
1.Calvert, Edward, περίπου 1799-1883, σχέδιο. Η Πίτυς στέκεται γυμνή ανάμεσα σε πεύκα. Ο Πάνας ξαπλωμένος αριστερά. Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1890,0415.412 © The Trustees of the British Museum
2. Πεύκη η Πίτυς
Μου αρέσει! · Σχολιάστε ·

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου